Melon

Melon należy do rodzaju Cucumis L. z rodziny dyniowatych (Cucurbitaceae Juss.). Uprawiany jest powszechnie w USA, In¬diach, Iranie, Afganistanie, Azji Mniejszej, na Bałkanach, w Hisz¬panii, Włoszech, Francji, Japonii i innych krajach, w ZSRR prze¬de wszystkim w republikach Azji Środkowej, na Powołżu, w Moł¬dawii, na Ukrainie i Zakaukaziu. Jest to roczna roślina z łodygą obłokanciastą, dużymi liśćmi na długich ogonkach i wąsami czep- nymi w pachwinach liści. Kwiaty jednopłciowe, ale spotyka się
i obupłciowe. Zapylane są przez owady. Owoc jagodokształtny, wielonasienny, różnych kształtów i barwy. W Starym Swiecie znanych jest około 30 podgatunków, większa część występuje w Afryce, część — na Półwyspie Arabskim i w Indiach. Cenne formy uprawne powstały w Azji Południowo-Zachodniej.
W przeszłości melon miał ogromne znaczenie w odżywianiu się muzułmańskiej ludności Azji Środkowej i Południowo-Zachodniej (podczas długiego okresu corocznego postu przed świętem Rama- danu głównym pożywieniem był melon). Tutaj w drodze wielo-wiekowej hodowli otrzymano czardżouskie melony przechowujące się przez zimę. Melony uprawiano również powszechnie w Arabii i starożytnym Egipcie.
Do Rosji melony dotarły w XII—XIII w. z Azji Mniejszej (prze-niesione przez greckich imigrantów) oraz z Azji Środkowej. Na początku XVI w. uprawiano melony nawet pod Moskwą (na rozkaz cara nasiona dostarczali strzelcy wysyłani do południowych rejo¬nów). Często była to uprawa inspektowa.
Najbardziej rozpowszechniony w uprawie jest gatunek C. melo L. (2n = 24). Jego owoce są cennym produktem spożywczym i die-tetycznym; zawierają cukry (do 16—18% i więcej), witaminy C (do 60 mg%), P, znaczną ilość kwasu foliowego, karoten, a także pektyny i związki mineralne. Owoce spożywa się w stanie świeżym, suszy, przerabia na powidła, zagęszczony sok, cy¬katy, konfitury i marynaty.
Ze względu na zawartość kwasu foliowego i znacznej ilości żela¬za zaleca się spożywać melony przy stwardnieniu tętnic, niedo¬krwistości, chorobach sercowo-naczyniowych, chorobach wątroby i nerek. Melon działa słabo przeczyszczająco w przypadkach za¬parcia i żylakach odbytu. Miąższ i nasiona działają moczopędnie.
W lecznictwie ludowym sok melona używany jest jako środek przeciwrobaczy, przy bólach gardła i przewlekłym kaszlu. Wodna i alkoholowa nalewka na nasionach melona Kilikijskiego uważana jest za doskonały środek przeciwrobaczy (nasiona nietrujące). Odwar miąższu stosowany jest na wsiach do usuwania piegów, plam pigmentowych i wągrów.